UCAC

25 Ionawr 2019

Croesawu ymagwedd newydd at ieithoedd

Mae undeb addysg UCAC wedi ymateb yn gadarnhaol i gyhoeddiad gan Lywodraeth Cymru ynghylch lle ieithoedd yn y cwricwlwm newydd.

Dywedodd Rebecca Williams, Is-ysgrifennydd Cyffredinol UCAC, “Trwy osod y Gymraeg a’r Saesneg ochr yn ochr â Ieithoedd Rhyngwladol yn y cwricwlwm, rydym yn agor y drws i ymagwedd newydd at ddulliau dysgu ieithoedd. Yn ogystal, gallai hyn roi pwyslais newydd ar werthfawrogiad o amrywiaeth diwylliannol a ieithyddol yn fwy cyffredinol.

“Mae wedi bod yn amlwg ers tro byd bod angen dechrau dysgu ieithoedd i blant yn gynharach, felly mae croeso i’r cynnig hwnnw ar yr amod y daw cyfleoedd hyfforddiant digonol i staff.

“Yn yr un modd, mae adroddiadau fel un yr Athro Sioned Davies wedi’i wneud yn glir bod angen gwella dulliau dysgu’r Gymraeg yn enwedig mewn ysgolion sy’n dysgu drwy gyfrwng y Saesneg yn bennaf. Ac mi fydd galw am ragor o hyfforddiant, o wahanol fathau, ar fyrder i wireddu hynny hefyd.

“Bydd y cwricwlwm newydd yn pwysleisio sgiliau cyfathrebu ac yn rhoi cyfleoedd i ddatblygu’r sgiliau hynny ar draws y cwricwlwm gyfan – tu hwnt i wersi iaith – a thu hwnt i’r ystafell ddosbarth. Mi fydd yn cydnabod bod pawb ar ‘gontinwwm’ o ran sgiliau iaith ym mha bynnag iaith sydd dan sylw – boed yn Saesneg, Cymraeg neu iaith ryngwladol arall.

“Fel undeb, byddwn yn pwyso ar Lywodraeth Cymru am wybodaeth fanwl ynghylch y trefniadau asesu, ac yn bennaf ynghylch y cyfleoedd am hyfforddiant, dros y misoedd i ddod.”

DIWEDD

Nodiadau

• Mae Undeb Cenedlaethol Athrawon Cymru (UCAC) yn un o brif undebau addysg Cymru. Mae’n cynrychioli athrawon, penaethiaid a darlithwyr ym mhob sector addysg yng Nghymru.

Am fanylion pellach cysylltwch â:

• Rebecca Williams: 07787 572180 Mae'r cyfeiriad e-bost yn cael ei warchod rhag spam bots. Mae angen alluogi Javascript i'w weld.

17 Rhagfyr 2018

Gwefan meddwl.org

Mae gwefan meddwl.org yn cynnig ‘lle i gael cefnogaeth, dysgu am anhwylderau iechyd meddwl gwahanol, darllen am brofiadau eraill a chael gwybodaeth am ble i gael cymorth – i gyd drwy gyfrwng y Gymraeg’.

Cafodd y wefan ei sefydlu ym 2016 ac mae’n cael ei chynnal gan grŵp o wirfoddolwyr mewn ymateb i’r ‘prinder gwasanaethau a deunyddiau iechyd meddwl yn Gymraeg’.Mae’n adnodd eithriadol o ddefnyddiol sy’n gyfraniad pwysig i’r drafodaeth ar iechyd meddwl ac yn cynnig cefnogaeth ‘i oresgyn yr anawsterau a’r heriau a fydd yn ein hwynebu ni i gyd ar adegau’n ystod ein bywydau - i fod â hyder a hunan-barch ac i allu credu’n ein hunain’.

Fel y dywed y wefan, mae gan bawb ‘iechyd meddwl’ - mae gan bob un ohonom ‘gorff ac ymennydd, ac felly mae gennym i gyd iechyd corfforol ac iechyd meddwl’. Mae’r wefan yn cydnabod y gall fod yn ‘anodd iawn meddwl eich bod chi, aelod o’ch teulu neu ffrind yn profi problemau iechyd meddwl, ond mae’n hynod bwysig i geisio peidio â’i gadw i chi’ch hun; bydd rhannu yn helpu’. 

Mae’r wefan yn rhoi ystyriaeth i wahanol gyflyrau gan gynnwys strategaethau er mwyn ymdopi gyda gwahanol agweddau ar iechyd meddwl. Ceir mynegbyst i’r cymorth sydd ar gael gan wahanol fudiadau ac mae gwybodaeth megis dyddiau allweddol yn y flwyddyn i godi ymwybyddiaeth o ymgyrchoedd yn ymwneud â iechyd meddwl yn fuddiol a diddorol.

Rwy’n eich annog i bori trwy adrannau o’r wefan ble mae unigolion yn rhannu eu profiadau ar ffurf straeon, erthyglau, myfyrdodau, cerddi a chyflwyniadau fideo. Mae UCAC yn annog ein haelodau i gyfrannu at y wefan – gallwch rannu eich profadau’n hollol ddienw –byddai’r cyfraniad hwnnw’n un hynod o werthfawr.

Mae gwefan meddwl.org yn adnodd y dylai bob athro a darlithydd fod yn ymwybodol.

Am fanylion pellach cysylltwch â:

 Mae'r cyfeiriad e-bost yn cael ei warchod rhag spam bots. Mae angen alluogi Javascript i'w weld. / 01970 639950

13 Rhagfyr 2018

Cyfarfod Fforwm Polisïau Cymru

Ar Ddydd Gwener, Rhagfyr 12fed roedd Ysgrifennydd Cyffredinol UCAC, Dilwyn Roberts-Young, yn siarad mewn cyfarfod ar y camau nesaf i’r gweithlu addysgu yng Nghymru oedd wedi ei drefnu gan Fforwm Polisi Cymru.

Roedd ei gyflwyniad yn canolbwyntio ar yr angen i roi ystyriaeth lawn i les ac iechyd athrawon ac i fynd i’r afael â’r llwyth gwaith affwysol sy’n llethu’r proffesiwn.

Cyfeiriodd at ymchwil gan Lywodraeth San Steffan, gan elusen yr Education Partnership a chan yr Undeb ei hun sy’n dangos bod athrawon ac arweinwyr yn gweithio ymhell y tu hwnt i reolau’r Working Time Regulation.

Nododd adroddiad pellgyrhaeddol ar les ac iechyd, gan yr Institution of Occupational Safety and Health (IOSH), oedd yn nodi mai’r cyflogai yw’r ‘ased mwyaf gwerthfawr’ a bod angen ‘ymagwedd gyfannol (holistic) at les’ isicrhau staff ‘ysgogol, yn gorfforol ac yn seicolegol, ac yn wydn'.

Rydym mewn cyfnod o newid mawr yn y byd addysg ac mae adeg o newid yn gosod straen enfawr ar y gweithlu. Dyma adeg ble mae angen sicrhau parch ac ymddiriedaeth ac er mwyn i hynny ddigwydd mae gwerth ystyried egwyddorion sy’n cael eu hamlinellu gan yr Awdurdod Gweithredol Iechyd a Diogelwch (HSE) ac yn nodi pwysigrwydd:

siarad gyda’n gilydd; gwrando ar bryderon ein gilydd; codi pryderon a datrys problemau gyda'n gilydd; ceisio a rhannu barn a gwybodaeth; trafod materion mewn da bryd; ystyried beth sydd gan bawb i'w ddweud; gwneud penderfyniadau gyda'n gilydd.

Mae’r ddogfen Addysgu: Proffesiwn Gwerthfawr yn datgan yr angen i:

• ddatblygu hyder ac ennill ymddiriedaeth y cyhoedd;
• fynd i’r afael â llwyth gwaith;
• sicrhau arweinyddiaeth hyderus.

Yn sicr, bydd yr adroddiad yn destun trafod a dadlau ond rydym mewn cyfnod ble mae gwir angen newid yn y diwylliant sydd ar brydiau’n llethol o ran y pwysau gwaith ac atebolrwydd. Mae datganoli cyflogau ac amodau gwaith yn gyfle i edrych o’r newydd ar addysgu a dim ond wrth wneud hynny mae modd i ni ddenu athrawon newydd i’r proffesiwn.

Am fanylion pellach cysylltwch â:

 Mae'r cyfeiriad e-bost yn cael ei warchod rhag spam bots. Mae angen alluogi Javascript i'w weld. / 01970 639950

5 Rhagfyr 2018

Bygythiad i Ganolfannau Iaith Gwynedd

Mae undeb addysg UCAC wedi mynegi ei wrthwynebiad i gynigion Cyngor Gwynedd i wneud toriadau i wasanaeth sy’n galluogi newydd-ddyfodiaid i’r ardal i gael eu trwytho yn y Gymraeg a dod yn rhan o gymuned ddwyieithog.

Mae Cyngor Gwynedd yn ymgynghori ar hyn o bryd gyda staff y Canolfannau Iaith ynglŷn ag ail-strwythuro.

Yn ôl Ioan Rhys Jones, Swyddog Maes Y Gogledd UCAC, “Nid yw’r Cyngor Sir yn cynnig unrhyw opsiwn i gadw’r gwasanaeth euraidd yma fel y mae, ac mae hynny’n hynod siomedig.

“Byddai unrhyw un o’r opsiynau sy’n cael eu cynnig yn cael effaith negyddol ar safon y dysgu a/neu ar y niferoedd sy’n gallu manteisio ar y cyfle gwerthfawr hwn.

“Oherwydd dwyster y cwrs a’r disgwyliadau sydd ar yr athro a’r disgyblion, yn ôl yr arbenigwyr mae cymhareb 1 athro i 8 disgybl yn angenrheidiol. Dyma’r model sydd yn ei le ar hyn o bryd, ond nid oes unrhyw un o’r opsiynau’n caniatáu i hynny barhau. Yn wir, mae’r rhan fwyaf o’r cynigion yn golygu dyblu nifer y disgyblion i bob athro.

“Pryderwn mai effaith y newidiadau fydd ei bod hi’n llawer anoddach trosglwyddo’r iaith yn effeithiol. Ac yn ei dro bydd hynny’n rhwystro plant Gwynedd rhag derbyn addysg Gymraeg a theimlo’n rhan o’r gymuned ddwyieithog ehangach.

“Mae UCAC yn gresynu nad oes gan Gyngor Gwynedd yr ewyllys i sicrhau parhad y gwasanaeth effeithiol hwn yn ei gyfanrwydd, ac nad oes ymdrech wedi’i wneud i ddarganfod y cyllid i’w gynnal.

“Pa obaith sydd gennym o gyrraedd nod Llywodraeth Cymru o filiwn o siaradwyr erbyn 2050 pan na allwn sicrhau bod siaradwyr Cymraeg newydd yn ymuno ag addysg Gymraeg - a hynny yng nghadarnleoedd yr iaith yng nghymunedau Gwynedd?”

DIWEDD

Nodiadau

• Mae Undeb Cenedlaethol Athrawon Cymru (UCAC) yn un o brif undebau addysg Cymru. Mae’n cynrychioli athrawon, penaethiaid a darlithwyr ym mhob sector addysg yng Nghymru.

Am fanylion pellach cysylltwch â:

• Rebecca Williams: 07787 572180 Mae'r cyfeiriad e-bost yn cael ei warchod rhag spam bots. Mae angen alluogi Javascript i'w weld.